TOYOTA VÀ CUỘC CHƠI BIẾN XE ĐIỆN THÀNH LỖI THỜI

Từ khi ra mắt sản phẩm mang tính cách mạng là mẫu Prius vào năm 1997, Toyota trở thành nhà tiên phong trong phân khúc xe hybrid và hybrid sạc điện, cũng là những viên gạch lát đầu tiên cho dòng xe điện ngày nay.

Tuy nhiên, khi xe điện trở thành xu hướng thực sự, thì thương hiệu Nhật lại tỏ ra lưỡng lự để bước lên phía trước. Mẫu xe thuần điện đầu tiên của hãng - bZ4X - chỉ bán được vài trăm xe tính đến giữa tháng 10/2022 và theo Electrek, Toyota không có kế hoạch tăng sản lượng cho đến 2025.

 

Việc chậm trễ trong dòng chảy xe điện của Toyota được củng cố bởi chính người đứng đầu hãng, chủ tịch Akio Toyoda. Tờ Wall Street Journal trích lời: "Người trong ngành ôtô phần lớn im lặng. Số đông im lặng là đang tự hỏi rằng xe điện có thực sự ổn khi là lựa chọn duy nhất. Nhưng họ nghĩ rằng đó là xu hướng, vì thế không thể nói to suy nghĩ. Cũng bởi câu trả lời đúng vẫn chưa thực sự rõ ràng, chúng ta không nên giới hạn bản thân với chỉ một lựa chọn".

Quan điểm này gây nhiều tranh cãi, nhưng cũng đáng được cân nhắc. Theo hãng nghiên cứu số liệu thị trường nổi tiếng của Mỹ J.D. Power, số xe thuần điện hiện nay chỉ chiếm một phần nhỏ trong toàn thị trường xe mới.

Vậy đâu là giải pháp thay thế của Toyota đáp ứng các quy định ngày càng nghiêm ngặt về môi trường cũng như lượng nhiên liệu hóa thạch đang cạn dần? Một xe động cơ đốt trong chạy khí hydro dạng nguyên mẫu có tên Corolla Cross H2 Concept. Sức mạnh đến từ động cơ turbo 1.6, 3 xi-lanh sử dụng trên GR Corolla và GR Yaris, được chuyển đổi để sử dụng khí hydro.

Bản thân động cơ cũng có valve được gia cố cứng hơn, các thanh truyền mạnh hơn và các vòi phun nhiên liệu được thiết kế cho khí, không phải chất lỏng. Giống Corolla bản tiêu chuẩn, Cross H2 Concept chở được 5 người và thêm hành lý.

Bên cạnh thực tế rằng hydro là nguyên tố dồi dào nhất trên cả hành tinh, thì lợi thế so với xe điện là xe chạy hydro có hành trình dài hơn và thời gian nạp nhiên liệu nhanh hơn, chỉ khoảng 90 giây trong trường hợp của GR Yaris H2. Ngoài ra còn giảm đáng kể việc sử dụng những yếu tố cung ứng hạn chế như lithium và nickel - những thành phần vật liệu phải có trong pin xe điện. Corolla Cross H2 đang trong quá trình đánh giá thực tế, với việc thử nghiệm vào mùa đông sẽ bắt đầu ở miền bắc Nhật Bản.

Toyota cũng hợp tác với Yamaha phát triển động cơ V8 chạy khí hydro. Trong một thông báo hồi đầu năm 2022, Yamaha nói rằng động cơ 5.0 V8 có thể dựa trên một trong những cỗ máy sử dụng cho Lexus RC Coupe, với những tinh chỉnh ở nắp xi-lanh và vòi phun nhiên liệu, cùng những chi tiết khác. Yamaha cho biết động cơ sẽ sản sinh 455 mã lực tại vòng tua 6.800 vòng/phút và 539 Nm tại 3.600 vòng/phút.

Thông số này kém hơn đôi chút so với động cơ xăng V8 gốc, nhưng vẫn rất ấn tượng. Nhưng một trong những đặc điểm nổi bật nhất của động cơ V8 chạy hydro là cụm ống xả 8-thành-1 (8 into 1) mà Yamaha nói rằng sẽ tạo ra thứ âm thanh cao tần khác biệt.

Bản concept trang bị động cơ đốt trong chạy khí hydro không phải là thứ mới mẻ trong ngành. Hãng Đức BMW từng giới thiệu mẫu 750HL vào năm 2002, và sau đó là Hydrogen 7 vào 2005.

Hydrogen 7 phát triển dựa trên động cơ xăng truyền thống 6.0 V12, nhưng đã được tùy chỉnh để đốt khí hydro thay vì xăng. Về kỹ thuật, động cơ vừa có thể chạy bằng hydro hoặc xăng, và chỉ 100 xe được sản xuất. Một số điểm bất lợi của hydro là dễ cháy nổ hơn, quy trình sử dụng cũng như lưu trữ khó hơn, và quá trình đốt cháy sinh ra N2O.

Trong khi N2O có thể không bị đánh giá độc hại như khí CO như ở động cơ nhiên liệu hóa thạch, nhưng vẫn được Cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) coi là khí thải gây ô nhiễm. Lượng khí thải N2O từ một động cơ hydro có thể giảm bằng cách thêm không khí vào quá trình hòa trộn, nhưng đồng thời lại làm giảm hiệu suất, vì thế cần một động cơ dung tích lớn hơn so với cùng loại động cơ xăng.

Khi đứng về phe phản biện trước tất cả các hãng ôtô khác đều đang đánh cược vào xe điện, cách tiếp cận của Toyota trước mục tiêu trung hòa khí thải tỏ ra đa dạng hơn, với những công nghệ khác nhau.

Ngoài ra, khi thế giới rơi vào những xung đột, cũng như sự bất ổn về năng lượng có thể khiến xu hướng điện hóa đối diện những thách thức và thay đổi sớm hơn dự đoán. Thực tế, Thụy Sĩ đã phải khuyến khích các tài xế xe điện chỉ sử dụng phương tiện của họ cho những mục đích cấp thiết như đi làm hay đi mua nhu yếu phẩm. Thậm chí những khuyến nghị này còn có thể trở thành luật, theo Reuters.

Trong tương lai, nếu bắt gặp những chiếc xe chạy khí hydro ở các ngõ phố, hãy biết rằng đó là một phần nhờ Toyota có tư duy đột phá, hay thậm chí là khác người. Ý tưởng còn rất nhiều điều hứa hẹn, nhưng một số lợi ích đáng kể trong công nghệ về cơ sở hạ tầng và việc lưu giữ hydro sẽ phải được thực hiện trước khi được tiếp nhận và ứng dụng rộng rãi.